Ανακαλύψτε τις φυσικές καλλονές και τα μνημεία της Νότιας Εύβοιας που αξίζει να επισκεφθείτε…
ΠΕΤΑΛΙΟΙ
Τα νησιά των Πεταλιών, οι ” Ελληνικές Μαλδίβες ” του Νότιου Ευβοϊκού, είναι ένα σημείο εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, στον όρμο του Μαρμαρίου απέναντι από το Λυκόρεμα. Πρόκειται για 4 νησάκια και 6 βραχονησίδες με απάνεμες παραλίες και καταγάλανα τυρκουάζ νερά.
Τα νησιά αρχίζουν να γράφουν τη δική τους ιστορία από την εποχή που ήταν τόπος καλοκαιρινής φιλοξενίας του χαρεμιού του Ομέρ πασά της Καρύστου. Τη δεκαετία του 1960, διασημότητες της εποχής άρχισαν να επισκέπτονται τους Πεταλιούς. Μία μεγάλη έκταση στο μεγαλύτερο νησί των Πεταλιών αγοράστηκε από τα παιδιά του Picasso, τους Κλοντ και Παλόμα, οι οποίοι αφού αναπαλαίωσαν τους πρώην βασιλικούς στάβλους, πέρασαν πολλά από τα καλοκαίρια τους μαζί με μερικούς από τους διεθνούς φήμης φίλους τους. Η Μαρία Κάλλας, η Γκρέτα Γκάρμπο, ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ πέρασαν εκεί κάποια από τα καλοκαίρια της ζωής τους.
Μπορείτε να επισκεφθείτε τα νησιά και να απολαύσετε τις εξωτικές παραλίες και την πολυχρωμία των νερών τους σε ημερήσιες εξορμήσεις με σκάφος.
ΦΑΡΑΓΓΙ ΔΗΜΟΣΑΡΗ
Το φαράγγι του Δημοσάρη προσφέρεται για τον κάθε φυσιολάτρη, αλλά και γι’ αυτόν με εξειδικευμένα ενδιαφέροντα: δεκάδες πηγές, καταρράκτες, πανάρχαια παραποτάμια δάση, άγρια ζωή, εναλλάσσονται διαρκώς δίνοντας κάθε φορά καινούριες παραστάσεις στον περιπατητή.
Το φαράγγι του Δημοσάρη σχηματίζει τη μεγαλύτερη λεκάνη απορροής της Όχης. Το δροσερό μικροκλίμα του φαραγγιού δημιουργεί ποικιλία δασικής και θαμνώδους βλάστησης. Τα δάση είναι αμιγή ή σε μίξη με οστριές, πλατάνια, δρυς και ρείκια. Χαρακτηριστικό του πάνω μέρους του Δημοσάρη είναι τα υπολείμματα συστάδων υπεραιωνόβιων καστανιών. Παρόχθια δάση με πλατάνια αρχίζουν από τα 1.200 μ. υψόμετρο και φτάνουν ως τη θάλασσα. Κάτω από τη Σκάλα Λενοσαίων, στο σημείο όπου κορυφώνεται η μαστοριά και δεξιοτεχνία της κατασκευής του μονοπατιού, αναπτύσσονται δάση με δενδρώδη πουρνάρια και μελεούς καθώς και αριές, πλατάνια και αγρέλια.
Στην ευρύτερη περιοχή του φαραγγιού φωλιάζει ο φιδαετός (Circaetus gallicus), ενώ συχνά πετούν γερακίνες (Buteo buteo), ξεφτέρια (Accipiter nisus), βραχοκιρκίνεζα (Falco tinnunculus), καθώς και μεταναστευτικά πουλιά. Χαμηλότερα στο φαράγγι μπορεί να συναντήσει κανείς το σπιζαετό (Hieraaetus fasciatus). Τα πουλιά κάνουν αισθητή την παρουσία τους στον επισκέπτη με το κελάηδισμα τους, ιδιαίτερα την άνοιξη. Μέσα στο δάσος φωλιάζουν και τραγουδούν πολλά είδη όπως ο θαμνοτσιροβάκος (Sylvia communis), ο κοκκινοτσιροβάκος (Sylvia cantillans), ο μαυροτσιροβάκος (Sylvia melanocephala), ο κοκκινολαίμης (Erithacus rubecula), ο κότσυφας (Turdus merula), το αηδόνι (Luscinia megarhynchos), ο σπίνος (Fringilla coelebs), οι παπαδίτσες (Parus spp.), το σιρλοτσίχλονο (Emperiza cirlus) και άλλα κοινά ωδικά πουλιά.
ΤΑ ΔΡΑΚΟΣΠΙΤΑ
Στη νότια Καρυστία έχουν καταγραφεί 26 δρακόσπιτα, τα περισσότερα στην περιοχή των Στύρων. Εκείνο όμως που βρίσκεται στην κορυφή της Όχης είναι το σπουδαιότερο. Το αρχαίο αυτό ορθογώνιο κτίσμα με διαστάσεις 4,85 μ x 9,80 μ είναι κατασκευασμένο από τεράστιους ογκόλιθους χωρίς συνδετικό κονίαμα.
Η είσοδος είναι στη μεγάλη πλευρά, σε αντίθεση με τους αρχαίους ναούς, όπου η είσοδος είναι στη μικρή πλευρά. Οι τοίχοι είναι τόσο χοντροί που οδηγούν το νου σε φαντασιώσεις υπεράνθρωπων να τοποθετούν με αξιοζήλευτη μαστοριά, σε διαδοχικές στρώσεις, τις ασήκωτες πέτρες.
Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος κατασκευής της στέγης, ο λεγόμενος εκφορικός. Οι πέτρες της οροφής εισχωρούν εσωτερικά η μια στην άλλη και σχηματίζουν ένα κατασκεύασμα που θυμίζει αναποδογυρισμένη σκάφη. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στην επιφάνεια το παλαιότερο εύρημα, μια αρχαϊκή επιγραφή που βρισκόταν μέσα στη γη, εξωτερικά του κτίσματος. Πολυάριθμα κυάθια (κυπελλόμορφα αγγεία σαν φλυτζάνια) τοπικής παραγωγής βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές του καθηγητή Νίκου Μουτσόπουλου. Χρονολογούνται στα τέλη του 4ου και στις αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα. Επίσης, υπάρχουν ευρήματα και από τον πρώιμο 5ο και 4ο π.Χ. αιώνα (αττικού τύπου αγγεία, γυάλινες χάντρες, τμήματα χάλκινων αγγείων). Αν και δεν έχει προσδιοριστεί το είδος λατρείας στο εσωτερικό του ναού, υπήρχε βωμός όπου γίνονταν θυσίες, τουλάχιστον από την αρχαϊκή εποχή.
Ένα πέπλο μυστηρίου τυλίγει τα Δρακόσπιτα. Κρίνοντας από τα ευρήματα, φαίνεται μάλλον ισχυρή η άποψη ότι ήταν ναοί, τόποι λατρείας. Δεν έχει όμως εξακριβωθεί το είδος λατρείας, η ακριβής χρονολογία και οι δημιουργοί τους.
Ο ΚΑΣΤΑΝΟΛΟΓΓΟΣ
Ανατολικά της ψηλότερης κορυφής της Όχης, στα 900-1100 μ. υψόμετρο, βρίσκεται ένα μικρό αιωνόβιο δάσος από άγριες καστανιές που καλύπτουν έκταση 600 περίπου στρεμμάτων.
Ο Καστανόλογγος είναι ένα φυσικό μουσείο, όπου κάθε αιωνόβιο δέντρο αποτελεί ζωντανό γλυπτό της φύσης. Σχηματίζει μια πράσινη όαση κάτω από τις άγριες κορυφές της Όχης, απ’ όπου έχει κανείς πανοραμική θέα του νοτιότερου ακρωτηρίου της Εύβοιας, του νότιου Ευβοϊκού έως την Αττική και των βόρειων Κυκλάδων.
Η αισθητική του αξία είναι εθνικής σημασίας γι’ αυτό ο Καστανόλογγος κατατάσσεται στα Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους.
Ο Καστανόλογγος έχει μεγάλη αξία ως οικοσύστημα γιατί ελάχιστα καστανοδάση με τόσο ηλικιωμένα δέντρα έχουν απομείνει στη χώρα μας. Ιδιαίτερα για τη νότια Εύβοια, είναι το τελευταίο αμιγές δάσος καστανιάς. Κάθε αιωνόβια καστανιά είναι ένας πυρήνας ζωής, με κρυψώνες μέσα στις κουφάλες, στα κούφια κλαδιά και τα κούτσουρα, όπου βρίσκουν καταφύγιο έντομα, ερπετά, πουλιά και μικρά θηλαστικά. Στην ευρύτερη περιοχή του δάσους έχουν καταγραφεί 59 είδη πουλιών, από τα οποία τουλάχιστον 16 φωλιάζουν σε αυτό.
Υπάρχουν μικρές πηγές, εποχιακά ρέματα και μικρά λιβάδια, που προσφέρουν τις ευεργετικές τους ιδιότητες όχι μόνο στην άγρια φύση, αλλά και στην κτηνοτροφία. Η περιοχή του Καστανόλογγου αποτελεί αφετηρία προς τις κορυφές της Όχης. Συνδέεται επίσης με μονοπάτι με το φαράγγι του Δημοσάρη. Υπάρχει δασικός δρόμος που φτάνει στο δάσος των καστανιών μέσω του χωριού Μετόχι, αλλά και το παραδοσιακό μονοπάτι από το χωριό Μύλοι.
Σε απόσταση αναπνοής από το όμορφο δάσος βρίσκεται το ορειβατικό καταφύγιο της Όχης.
Η ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΩΝ ΜΥΛΩΝ
Ανατολικά του κάστρου και σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από την Κάρυστο βρίσκεται το χωριό Μύλοι. Διασχίζεται από το ρέμα Πλατανίτσες, που κατεβαίνει από την Όχη προς την Κάρυστο. Οφείλει την ονομασία του στους πολλούς νερόμυλους που συντηρούσε κάποτε το ποτάμι. Το χωριό έχει πετρόχτιστες κρήνες, παλιά αρχοντικά και τοξωτά γεφύρια, μάρτυρες της ακμής του στο παρελθόν.
ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ
Κατά την αρχαιότητα, η νότια Καρυστία ήταν διάσημη για το μάρμαρο της. Τα αρχαία λατομεία της Όχης βρίσκονται στις νότιες πλαγιές της, πάνω από το χωριό των Μήλων. Ο Στράβων γράφει για τους περίφημους, «καρυστινούς κίονες» οι οποίοι ήταν μονόλιθοι. Ήταν τόσο εντατική η λατομική δραστηριότητα ώστε στο Μαρμάρι, τον κύριο κόμβο εξαγωγής καρυστινού μαρμάρου, υπήρχε ναός για τη λατρεία του Μαρμαρινού Απόλλωνα. Η εντατική εξόρυξη του μαρμάρου πρέπει να έγινε κυρίως τη Ρωμαϊκή εποχή. Στην εποχή του Ιουλίου Καίσαρα (60-44 π.Χ.) και του Αυγούστου, το καρυστινό μάρμαρο ήταν περιζήτητο στη Ρώμη, κυρίως για την κατασκευή μονολιθικών κιόνων. Χρησιμοποιούνταν επίσης σε επενδύσεις τοίχων και δαπέδων. Ακόμα και σήμερα στο Μοναστηράκι της Αθήνας, μπορεί κανείς να θαυμάσει μονολιθικούς κίονες καρυστινού μαρμάρου στη βιβλιοθήκη του Αδριανού. Το αξιολογότερο μνημείο της αρχαίας λατομίας βρίσκεται στη θέση Κύλινδροι Μύλων. Εδώ διατηρούνται, στη θέση όπου λαξεύτηκαν από το μητρικό πέτρωμα, γιγάντιοι μονολιθικοί κίονες μήκους 12 μέτρων, οι κύλινδροι, όπως τους αποκαλούν οι ντόπιοι. Το πιο ενδιαφέρον από όλα, είναι η πιθανότητα σύνδεσης των αρχαίων λατομείων με τα δρακόσπιτα της νότιας Εύβοιας. Υπάρχει η θεωρία ότι τα δρακόσπιτα ήταν ναοί αφιερωμένοι στον προστάτη των λατόμων Ηρακλή, που θωρώντας τους από μακριά τους έδινε κουράγιο και δύναμη για να συνεχίσουν το πολύμοχθο έργο τους. Ένας στρατιωτικός συναγερμός, ίσως η απειλή της πτώσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, τον 3ο αιώνα μ.Χ., είχε αποτέλεσμα την αποχώρηση της ρωμαϊκής φρουράς και την παύση της λειτουργίας των λατομείων.
KΑΣΤΡΟ ΚΑΣΤΕΛΟ ΡΟΣΣΟ
Το κάστρο Καστέλο Ρόσσο της Καρύστου δεσπόζει στους πρόποδες της Όχης. Βρίσκεται μόλις τέσσερα χιλιόμετρα από την Κάρυστο μεταξύ των χωριών Γραμπιάς και Μύλων. Σημαντικό αξιοθέατο στις πολιτιστικές και ιστορικές διαδρομές.
Το πρώτο οχυρό στο μετέωρο λόφο του σημερινού κάστρου χτίστηκε από τους Βυζαντινούς το 1030. Το μεσαιωνικό Καστέλλο Ρόσσο χτίστηκε πάνω στις βυζαντινές βάσεις κατά μια εκδοχή από το βαρόνο Ραβανό Δαλεκάρτσερι μεταξύ 1209 – 1216. Καταλήφθηκε από τους Φράγκους και αγοράστηκε μεταγενέστερα από τους Ενετούς οι οποίοι το κατείχαν για 104 χρόνια. Αργότερα, στην οθωμανική περίοδο (1470-1830), οχυρώθηκε ακόμη πιο μεγαλόπρεπα από τους Τούρκους. Την περίοδο της Επανάστασης του 1821 δόθηκαν πολλές μάχες για την άλωση του κάστρου. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Νικόλαος Κριεζώτης γνωστός ως «λιοντάρι της Εύβοιας» και ο Γάλλος φιλέλληνας Φαβιέρος το πολιόρκησαν δίχως αποτέλεσμα. Το κάστρο άνοιξε τις πόρτες του στους Έλληνες μετά την απελευθέρωση, το 1833. Σήμερα, από τον επιβλητικό βράχο του αγναντεύει τον κόλπο της Καρύστου κρατώντας μέσα στους ερειπωμένους τοίχους του τις αναμνήσεις και τα μυστικά του παρελθόντος.
“ΜΠΟΥΡΤΖΙ” ΤΟ ΕΝΕΤΙΚΟ ΦΡΟΥΡΙΟ
Το Φρούριο Μπούρτζι βρίσκεται στον παραλιακό δρόμο της πόλης της Καρύστου. Μεσαιωνικό μνημείο κτισμένο το 1350 μ.Χ. σώζεται ακέραιο. Είναι διώροφο εξαγωνικού σχήματος με πολλές πολεμίστρες και 24 μπουκαπόρτες περιβόλου.Για την ανέγερση του οι Βενετοί χρησιμοποίησαν (δυστυχώς) ως δομικά υλικά τα μαρμάρινα κομμάτια από Ρωμαϊκό Μαυσωλείο, που βρίσκεται στο κέντρο της αγοράς.
Το φρούριο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες διατίθεται από την Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων για την έκθεση εικαστικών έργων.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΡΥΣΤΟΥ
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καρύστου στεγάζεται στη δυτική πτέρυγα του Γιοκάλειου Πνευματικού Ιδρύματος, κληροδότημα του ευεργέτη Νικολάου Γιοκαλά. Οικοδομήθηκε το 1959 στην Πλατεία Μαξιμιλιανού και έχει επίσης αίθουσες Θεάτρου και Βιβλιοθήκης.
Η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων διοργανώνει ξεναγήσεις στο Αρχαιολογικό Μουσείο, ενώ το θέατρο και η Βιβλιοθήκη λειτουργούν υπό την εποπτεία του Δήμου Καρύστου.
Στις αρχαιολογικές συλλογές περιλαμβάνονται:
- Γλυπτά Καρυστίας (κλασικών-ελληνιστικών-ρωμαϊκών χρόνων)
- Ευρήματα από Δρακόσπιτα (΄Οχης, Στύρων)
- Επιγραφές Καρυστίας
- Πήλινα ειδώλια διαφόρων περιοχών Καρυστίας.